Editor Picks


widgeo.net

Thursday, August 30, 2012

ZIRTIRNA MAKSAK


            Tun \um chu thupui danglam deuh hmanga ziah ka rilruk a; mi tam takte thinlunga cham reng \hin leh Pathian thutak bawla an bawl, mahse belhchet dawl hauh si lote chu ka han thai lang teh ang. “Zirtirna maksak” tiin a thupuiah ka hmang mai dawn a ni. A seiin a thui tham deuh dawn a, a indawt-a chhuah mai tur chi a ni ang chu.
            A hmasa berah chuan Kristiante sakhaw lehkhabu lam han hrut hmasa phawt mai teh ang. Chanchin |ha ziaktute pahnih Matthaia leh Luka chuan hmana an sawi Isua thusawi leh a \awngkam pakhat an ziak dun a, “Kik rawh u, tichuan an hawnsak ang che u,” tiin. Isua hnenah, a kiangah, a bulah chen ve kan duh a nih chun KIK a ngai dawn ni awm tak a ni. “Kan kik a ngai a ni,” tiin kik nachang hre lo chuan \ha leh ha \hialna pawn lam thim chhah mup chu an chan tur ni mai awmin a lang ta a nih chu.
            Inlarna thu ziaktu Johana ve thung chuan Isau \awngkam heti hian a ziak tlat thung mai le! “Ngai teh, kawngkhar bulah dingin kla kik hi;:Tupawhin ka aw hriaa kawng a hawn chuan, a hnenah ka lut ang a, a hnenah zanriah ka ei ang a, ani pawhin ka hnenah a ei bawk ang…,” tiin. Isua nena chen dun duh tan chuan kawngkhar a kik reng ; hawnsaka` luhtir chi ni awm takin a lang a nih chu. “Kan hawnsak  a ngai ve leh thung si maw”
            Awle, Krisatiante inzirtirnaah chuan KEINI’N KIK BAWK, ISUAN KIK BAWK; inhawnsak a lo ngai tawn ve ve bawk si.  Kan in kik tawn vel dawn em mi le? Tunge chung lam chang zawk tih leh tunge pawn lam changtu zawk tih pawh a chiang thei ta lo.Isua nge chan chhia chu chang a, keini? Isua nge chan tha chang a keini tih pawh hriat a har ta a nih chu! A hawn tur zawk pawh hriat a har ta! A hawntu tur zawk leh a kiktu tur zawk pawh chu kan hriat loh chuan engtinnge i pawm tak ang le?
            Chanchin |ha ziaktu pahnih bawk hian Isua \awngkam hetiangin an ziak leh bawk a, “Zawng rawh u, tichuan in hmu ang,” tiin. Kan zawn ve a ngai leh ta maw? Isuan boralte zawnga chhandam tura lo kal a nih thu a lo sawi bawk si. Kan inzawng tawn leh pek dawn em ni? Pathian \awngkam chhuak ni awm tak zawlnei ziak a\anga kan hmuh chu, “Mi zawng lo te hmuhin ka awm a, mi lam lo te hnenah hriattirin ka awm bawk a,” tih a ni.
            Chanchin |ha ziaktute pahnih vek chuan, “Dil rawh u, tichuan an pe ang che u,” tiin Isua \awngkam an ziak bawk a ni. Kan dil a ngai leh ta em ni? Mizoram Kristiante chu kum za chuang ngawt dilna thlenin Pathian hnenah an \awng\ai ta. Mahse zaah za Kristian awmna nia inchhal si hian ‘milem bia’ tia kan sawi leh kan hmusit em emte chawm hlawmin kana wm a, intodelh lo ber state kan nit lat si. Dilna kan thlen tam tawh tehreng nen kan rethei reng tho si a; kristian Pathian nge ddik, milem beho Pathian le? Bang loa \awng\ai tur a ni e, kan ti maw? Kum za chuang ni tin leh zan tin kan dil tawh pawha kan la hausak phah loha, kan la intodelh phah si loh chuan, vaiho hian mielm an bia a, an hausa thur thur mai si a, vaiho Pathian hi a dik zawk em ni? In dil dik lo, a ti maw?A nih loh leh hriselna em ni kan dil le? Chu lah chu! Sikserh te, cancer te, ashma te mai chu thihna a nit a lo lehnghal! Keimahni siam chawp leh duh dan tein natna kan tuar a, AIDS leh HIV positive te neiin kan pai a, drugs chi hrang hrang hmanga inchiu leh eiin kan thi ta mek. Inawhhlumna te a tam ta. A nih loh leh silh leh fen em ni kan dil ang? Silhfen lam chu kan nei \ha hle mai; ram changkang leh hausate neih an gang kan nei ve ta a ni mai awm a, tih theih hialin kan khawsakna phu loin kan nei \ha a ni. Silhfenah chang hian kan changkang ang a, kannkhawakna te, ei leh barah te, kan nunziaah te leh kan sakhuanaah te kan hniam leh hle si lo ang maw? A nih loh leh eng nge kan dil tur chu ni ang le? Thlarau dik leh thianghlim maw? Kum heti zat hi thlarau Thlarau thianghlim dilin kan bei tawh a, harhna kan mamawh nia inhriain, a changing chu harhna chu lo thleng ang te pawhin kan ruat a, kan lo hlimin Piangthar pawh Mizoram mihring cheng zat aia tam kan awm tawh a ni. Mahse chutiang dinhmuna kan din lai chuan kan \halaihote chuan, “Chanchin \hain kan ramah ramhuai a um bo ta,” tiin an sa mek a. Mahse Isua tehkhin thu sawi ang mai kan nit a si! “Ramhuai bawlhhlawh chu mi kawchhung ata a chhuahin, chawlhna zawngin tui awm lohnaah te a vak a vak a, chawlhna khan va lut leh mai teh ang,” a ti a. A va kal chuan chu in(mihring kawchhung) chu ruak a, phiah faia chei mawiin a va hmu a. Chu veleh a kir leh a, amah aia sual zawk ramhuai dang pasarih a rawn hruai lut a, chu mi in chhungah chuan an chengho ta a. Chutichuan, chu mihringa awmze hnuhnung zawk chu a hmasa ai khan a lo \ha lo ta zawk \hin a ni.” Tih thu a sawi nen khan kan inang ta a nih hi! Baal Pathian betute pawh kan tluk kher lo mai thei a sin!
            Kan Pathian hi engmah dil reng reng ngai loin engkim neitu nihnaah kan lut mai ta a. Amah avangin kan nung, kan chein kan awm zawk a. Kan mamawh engkin hretu a ni a, kan thuin kaihhruai tum mah ila, Ama thu lo chuan engmah hi a ding lo a, kan hun kal zel tur pawh a kuta awm vek a nih avangin Amahah kan innghat a ni. Thil \ha nia kan hriat chu kan duang zel anga, a hlawhtlinna chu Lalpa kut a nih avangin, kan tihhlawhtlin theih loh te thil \ha nia kan hriat tih kan duhte chungah chuan, kan duhnate chu Lalpa Pathianin min remtihpui a ni tihna a ni a; thil \ha niin hre mah ila, kan duhna anga kan hlawhtlin theih loh chuan, kan duhnate chu Lalpa Pathianin min remtihpui lo tihna a ni leh mai a, lungawi taka awm leh mai tur a ni. Lalpa Pathian lakah hian lungawi lo tur leh vui mai tura inpeih a,  Pathian hnena duh zawng thlen zing dup mai leh, zawnga kik fo \hinte, dila hmu si lo te hi Pathian laka vui tam an ni duh khawp mai. Harsatna leh chhiatna kan tawh te hi hmangaihtu leh remruattu Lal ruat a ni e. “Ngaihtuah teh, Lalram nun’.
            A dawt lehah chuan Isua pian tur thu leh a lopian tak thu lam hi i han en leh teh ang. Ngun takin lo chhut ve mah teh. Sawi tur a awm nual mai a, mahse a tawi thei ang leh a tlangpui chauhin kan thlir thuak thuak chauh dawn a ni.
            Bible thuthlung hlui lamah khan Ni Pathiana be mi an awm a. An lal ngei pawh chuan Ni khi Pathianah a be bawk a ni. An lal chuan, “Ka thih hunah chuan ka thlarau hi Ni-ah khian a kal dawn a ni,” tiin a sawi a. Chu lal chuan fanu a nei a, a hming chu Nimroda a ni a. An lal a thih hnu chuan a fanu Nimroda chu an lal(a pa) khawnbawl upa zinga mi pakhatin a lo rai tat lat mai a. Nimahsela lal fanu chuan rilru fing tak a pu a; “Min raitu chu kan Pathian, Ni khi a ni e. Ka pa thlarau pawh a thih hmaa a sawi ang khan Ni-ah khian a kal a nih kha. In awih loh chuan maichamah thleng va dawh ula, Pathian(Ni) chuan thil a rawn thlak mai ang,” tiin a sawi.
            Tichuan lal fdanu thu sawi chu a dik leh dik loh fiahna turin maichamah chuan thleng an va dawh ta a. Lal fanu chuan rangkachak te, tangkarua te, \hi te chu a lo dah rut a a. tichuan lal fanu thu sawi chu an awih ta a. Tichuan lal fanu chuan fapa a lo hring ta a, a hmingah chuan Tamuj-a an sa a. Tun thlenga Isua Krista lo pian hun tak hre si loa ni 25 December an lo hman \hin hi Ni Pathian fapa Tamuj-a painchampha zawk a nia sawi a ni. Lal fanu thu sawi a dik leh dik loh fiah tura thleng an dawh \hin chu tun thlengin Isua  pian zan anga an ngaihah hian thleng dawh an ching hlen ta a ni. Kristian chhungkaw \ha pui puite chuan, “Krismas putar chuan a rawn thlak che a nih kha,” tiin an fate bum nan an hmng \hin a nih chu! Pathian thu tia sawi \hin leh ringtu dik nia inchhalte chuan an fate chu inbum an zirtir ta zel a nih chu. Nunna
            Chu lo lehah chuan Isua pian tur thu ni awm tak zawlnei Isaia’n a han sawi te kha krismas hun bawr velah chuan chhiar hlawh pawl tak a ni awm e. “Kan tan naupamng a lo piang a, fapa pekin kana wm ta a. Rorelna chu a kokiah a chuan gang a; a hmingah chuan Maka, Remruattua, Pathian chaka, Chatuan Pa, Remna Lal an la ti dawn si a,” tiin a han sawi lawk a ni. A sawi a\anga kum 700 vel a lo liam ta tihin Isuan an tih chu a lo piang a, a nu Mari’n a pai laia vantirhkohin a lo sak tawh angin a hmingah chuan Isua an sat a daih mai a nih chu!
            Tin, Isua pian hun lai kha Bible ziak a\anga han chhut chuan thlasik lai a ni lo reng reng ang tih a hriat theih bawk. Kan ram, Mizoramah hian thlasik lai hi a vawh lai chu a ni ve a, mahse chute lutukin Israel (Palestina) ram te angin a vawt ve lo. Hmun \henkhatah chuan vu rte pawh a tla ve a, ruah pawh a sur ve zeuh zeuh a ni. Palestina ramah erawh chuan nipui lain a lum em em a, thlaler hmun phei chu a satin a sa huam \hin a. thlasikah a vawt leh em em a,vu rte a tla chiam a; kum khat chhunga hunpui dangah ruah sur si loin thlasikah ruah a sur \hin a, a vawt nasa em em a ni an ti \hin. Mizo fate ngei pawh hian Israel ram chu an fang chiar dup tawh a, a hre chiang an tam ta hle.
            Chutiang chu thil awmzia a nih si avangin Luka chuan, “Tinm chu mi ram vekah chuan beram vengtute an awm a; zanah an beramho an veng a, phulah an riah chilh a,” tiin a sawi a ni. Khang beram vengtute kha mirethei te te, inhlawhfa mai an ni a, an beram vente pawh kha inthawi nana hlan tur chi bik niin an sawi a ni. Chutiang beram vengtu inhlawhfa, rethei te te, puanthuah pawh nei \ha hlei lote khan thlasik khaw vawt tak, ruah leh vur tla karah an beramte chu phulah zawng an riah chilh lek lo ang tih a lang reng a ni. Chuvangin Isua pian hun chu thlasik lai ni loin, phula an riah chilh mai mai theih danah khaw lum hun lai a ni tih a chiang sa reng a ni.
            Kan chenna leia lo piang mihring Isua kha mihring a ni a, Pathian emaw tih tlat tur a ni hek lo. Pathian thu a rawn tlangaupui kan tih chuan a dik e. Engkim siamtu Pathian emaw tih erawh chu a dik lo hulhual a ni. A nihna chang ve lotute tan erawh leia an pathian hmuh theih a ni tih ka hai lo e. chutiang ang tlukpui chih erawh chuan kei pawh pathian ka ni asin! Chutih rual chiah chuan Nunna Lalramah chuan Pathianna takin ka ding reng bawk a ni. Kha isua, Pathian emaw an tih kha he khawvelah hian lo kal leh torah an ruat. A lo kal hun turte pawh \henkhat chuan an sawi lawk a, “kum 1666-ah” an tih chu a lo thleng a, a lo kal ta si lo. “Kum 1996 october ni 23-ah,” an ti; mahse a lo kal chuang lo. “Ni 26 october, 1996 a ni zawk e,” an ti; a lo kal chuang ta lo. “Kum 1999 July thlaah a ni,” an ti bawk; engmah a nil eh ta chuang lo. Kum 2000 hmain ka lo kal ang, a ti,” an ti bawk; chu pawh chu a thlawn leh zo ta. Engtinnge  an tih leh tak ang le? Hun hmawr a ni tawh an ti bawk.
            ‘Hun hmawr a ni tawh’ tih mawlh mai hi ka han ngaihtuahin, khawi a\ang khan nge an teh ang aw? Ka ti \hin a ni. ‘Khawvel pian tirh a\angin han ti ngawt mai se, khawvel chu engtikahnge a lo pian tih pawh sawi thei an awm hmel si lo a! An hun hmawr sawi hi a hmawr leh hmawr loh pawh engtinnge an hriat reng reng ni, ka ti \hin.
            Keiin hun ka han chhut danah chuan ni ding reng leh a vela a heltute’n an lo hel map map lai hian, a heltute’n an hel klual chyak dan lah chu an inthlau zung mai si a. Ni heltute hel lehchhawngtu an la awm bawk a; chungho hel kual chak dan lah chu a inthlau zung mai mai dawn bawk sin nen. Kan awmna leiin ni a hel kual; chhuah chiah zel hian ‘kum khat’ tiin kan chhiar a. Thlain kan awmna lei vawi khat hel chhuah zel chu ‘thla khat’ kan ti zel a. Kan awmna lei hi a axis-a vawi khat a vir chhuah zel hi ‘ni khat’ kan ti bawk a. Chutianga kan han chhiar \hin chu, ‘Hun’ kan tih hi a lo nit a mai a ni si a. Chutiang ‘hun’ tehna, Pathian siam sa chuan kan duh khawp a la tlin loh avangin SANA te kan han siam chhuak leh ta a ni.
            Aw le, thirsakawr ke hi a kual chhuak vek a, hmawr leh bul reng a neih lohzia kan hre \heuhin ka ring. He thirsakawr ke kualah hian sihsen hi vak kual zel ta sela; a hmawr tawp a thlen hma loh chuan thi thei dawn lo ta sela. Chu sihsen chu engtikah nge a thih i rin le? Hun a hmawr tawh a, Isua a lo kal \ep taw hang, tih anga ringtute hian, “Ka rinna a chak lo a,”an ti an ti mai lehnghal a. kei chuan kan awmna lei hi avir muan sawt emaw, thla khian kan lei hi a hel chak loh sawt emaw, kan lei hian Ni khi a kal kual chak loh sawt emaw hi ka hre chuang hauh lo mai a, kan mi thiamhote hian an hria emw. Thil vir reng reng hi a hma ai hian a lo vir muan hret hret tawh chuan, a vir tawp dawn hnai tih kan hre thiam mai a ni lo em ni? “Ka rinna a chak lo,” ti \hintute hian Tirhkoh Paula teho hun lai ata tawh kha khawvel hun hi atawp dawn tawha an ring leh, hun hmawr ni tawha an ring tlat reng mai thei hi AN RINNA A CHAK ZAWK NGAWI zawkin ka hre \hin.
            Tin, Hnam bo zawn thu hi han thai lang leh ila. Isua khan, “Boralte zawnga chhandam turin mihring fapa hi a lo kal a ni reng a ni,” tiin Zakaia, chhiahkhawn hotu chung thu sawiin a \awng chhuak a. Mizo Kristianho zingah lah hian a a pawl kan lo awm ve zel bawk. “Israel hnam bo Isuana’n a zawnte kha Ephraim hnam an ni a, keini Miote ngei hi kan ni e,” zu han ti a maw le! Khawnge, i han eng ang u.
            1. Israel hnamh hian hnam sawm leh pahnih chiah an awm a ni. Josef-a Aigupta rama a unaute’n an hralh hma deuha Jakob-a fapa sawm leh pahnihte thlah chauh kha Israel hnama chhiar an ni. Jakob-a fapa naupang ber dawttu Josef-a khan Aigupta ram lama a awm lai khan fapa pahnih a lo nei ve a, chung mite chu Manasea leh Ephraima an ni a, Bible-ah hian an hming hi a lar hle nghe nghe a ni. Isuan Israel hnam ni ve hauh lo, Kanan hmeichhe pakhatin a fapa tidam tura a lo ngenna a chhannaah te khan, “Israel hnam beram bote hnenah lo chuan tirh ka ni lo e,” a ti a. Mizo hnam ni si, Ephraim Israel nia inhriate hian, “Isua’n hnam bo a zawnte kha Mizo hi kan ni e,” ti siin, Palestine rama Isua a lo kal lai khan Khawchhak(china) ramah kan lo awm hman tawh a,” an ti leh lawi si a. Isua hian kan awmna lai a hai te a nih si loh chuan min zawng lo hrim hrim tih a chiang a ni. Pathian chuan ani chu beram bote hnenah chauh sin a tirh ni!
            2. A dawt lehah chuan, Isuan a zirtir sawmsarihte a tirh chhuah khan an hnenah heti hian a sawi a, “Jentail te (Israel hnam ni lo) kawngah reng reng kal suh ula, Samari mite (Israel leh hnam dang thlah pawlh) khuaah reng reng pawh lut hek suh u. Amaherawh chu, Israel hnam beram bote hnenah chuan kal zawk ang che u,” tiin
            Tichuan an kal chhuak chu an lo haw leh ta a; Isua hnenah an zin report pawh an pe a ni kha. Khatih hun lai khan Mizote hi a zawnte nita ila; China ramah kan lo awm daih tawh a nih si chuan, khang hun lai khan motor te, rel te, thlawhna te a la awm bawk si lo a. Isuan hnenah khan an va rawn kir leh rang em! Kein an kal lo em ni ang? Engahnge an chuan ni dawn le? An chenna ram leh China ram inhlatzia te chu map a\ang pawhin a lang reng si a!
            Tin, tun lai hian mihring tisa thihna tem ve lo tura inruat tlat pawl te an lo awm pek a nih chu maw lw! A mak \hin! He khawvela nunna thaw neia Pathiain a siam lo piang chhuak tawh reng reng hi thi leh vek tur an ni tih hi ka hrilh ve duh a ni. Isua ngei pawh kha, tisa mihringa a lo pian khan thi leh tura piang a ni hrim hrim mai a. thing kawkalhah khan khengbetin khai hlum lo mah sela, natna chi dang vanga a thih loh vek pawhin lungphuchawl talin a thi dawn a ni tih hi rinna chak inti loho hian lo ring ve tawh sela an rinna a chak sawt ang ka ring tlat.

Wednesday, August 29, 2012

KRAWS DAIHHLIM HNUAIAH CHUAN



1.      Kraws daihhlim hnuaiah chuan mahni hnam hmuhsitna leh a chhe lai apiang sawi duhna a lo piang. Mizo sakhuaah chuan mahni hnam chawisanna leh a chhe lai apiang thawm that duhna a lo piang.
2.   Kraws daihhlim hnuaiah chuan thlamuang reng an awm lo; thil hoteah phili chukna a lo piang. Mizo sakhuaah chuan Lal remruat loh thil thleng reng a awm lo tih hriain thlamuang taka Pathian hnena chawlhna a lo piang.
3.    Kraws daihhlim hnuaiah chuan mahni ram aiin ram dang Pathian thua neihna a lo piang. Mizo sakhuaah chuan kan Pathianin ram min pek hi kan Pathian thu puiin, ram leh hnam leh sakhua hi a kal kawp tlat a      ni tih hriatna a lo piang.
4.    Kraws daihhlim hnuaiah chuan mahni ram pawh siam tha hauh si lovin; ram dang veina a lo piang. Mizo sakhuaah chuan mahni ram hi Pathianin min pek a nih hriain a tha thei ang bera siam duhna a lo piang.
5.   Kraws daihhlim hnuaiah chuan eng ni pawh hi Pathianni a ni tih an hre lo a, an Pathianniah chauh Pathian biak tur emaw tihna a lo piang. Mizo sakhuaah chuan eng ni mai pawh hi Pathianni a ni tih hriatna a lo piang.
6.      Kraws daihhlim hnuaiah chuan an Pathian thlarau ruihna a lo piang(an hlim poh leh an rui nasa a ni mai, hnunglam leh hmalam pawh an hre hrang tawh lo.. Mizo sakhaw betu te thlarau erawh a rui ve ngai lo.
7.    Kraws daihhlim hnuaiah chuan an Pathian chu hla takah awmin an hria. Tawngtaia auh vak vakna a lo piang. Mizo sakhuaah chuan kan Pathian chu keimahniah a awm a, amahah kan awm reng a ni tih hriatna a lo piang.
8.      Kraws daihhlim hnuaiah chuan an Pathian chu engkim hrilh chawp zel ngai nia hriatna a lo piang. Mizo sakhuaah chuan an siamtu Pathian chuan engkim hriatloh a nei lo tih hriatna a lo piang.                                                                                
9.      Kraws daihhlim hnuaiah chuan kutdawhna a lo piang. Mizo sakhuaah chuan an thawh loh chuan an siamtu Pathianin eitur a pe dawn lo tih hriatna a lo piang.
10.  Kraws daihhlim hnuaiah chuan mahni hnam zai leh lam te chu ramhuai biakna nia hriatna a lo piang. Mizo sakhuaah chuan an hnam zai leh lam te hi Pathianin a pek a nih hriain Pathian fak nan a tling a ni tih hriatna a lo piang.
11.   Kraws daihhlim hnuaiah chuan an Pathian chu rilru chhe tak thih hnu leh zel pawha la inhrem leh duh zel khawp rilru chhia nia hriatna a lo piang. Mizo sakhuaah chuan an thih hnuah chuan Pa atanga nunna an neih chu Pa hnenah a chawl tawh dawn tih hriatna a lo piang.
12.     Kraws daihhlim hnuaiah chuan vanram leh hremhmun hi khawi maw laia awma hriatna a lo piang. Mizo sakhuaah chuan vanram leh hremhmun chu anmahniah a awm reng tih hriatna a lo piang.
13.     Kraws daihhlim hnuaiah chuan mirethei te chanpual pawh ei sak mah ila a pawi lo tih hriatna alo piang. Mizo sakhuaah chuan miretheite chhawmdawl kha Pathian thu a ni tih hriatna a lo piang.
14.   Kraws daihhlim hnuaiah chuan Sakhaw dang reng reng chu engmah an ni lo tih inzirtirna a lo piang. Mizo sakhuaah chuan eng sakhua pawh hian an hnam zia leh nihphung anga Pathian an biak hi Pathian thu a ni tih hriatna a lo piang.
15.  Kraws daihhlim hnuaiah chuan sakhaw dang reng reng hlauhna a lo piang. Mizo sakhuaah chuan sakhaw dang hlauhna pakhat tem ah a awm ve lo. Eng sakhua pawh thianah a siam thei zawk a ni tih hriatna a lo piang.
16.  Kraws daihhlim hnuaiah chuan Pathian hian hnam thlan bik neia hriatna a lo piang. Mizo sakhuaah chuan eng hnam pawh hi Pathian thlante vek anni tih hriatna a lo piang.
17.  Kraws daihhlim hnuaiah chuan serh leh sâng hian pawimawhna a nei lo tih hriatna a lo piang. Mizo sakhuaah chuan serh leh sang hian an nun kawng leh khawtlang nun a hruai tha a ni tih hriatna a lo piang.
18.    Kraws daihhlim hnuaiah chuan engkim mai hi \awng\aia dil hlawhtlin theiha hriatna a lo piang. Mizo sakhuaah chuan siamtuin chhia leh \ha hriatna a pek chu hmang \angkaia a tak taka thawh hi hlawhtlinna a ni tih hriatna a lo piang.
19.  Kraws daihhlim hnuaiah chuan Pathian fakna hla kan ti chauh lo chu sak thiang lova hriatna a lo piang a. Mizo sakhuaah chuan Pathian fakna te, lenglawng te, lengzem te leh ramngaih hla te hian Pathian ropui zia an puang chhuak a ni tih hriatna a lo piang.
20.    Kraws daihhlim hnuaiah chuan zai mite hian Pathian fakna hla an tih an sak loh chuan sual tura inngaihna a lo piang a. Mizo sakhuaah chuan eng hla mai pawh  sa ila, kei mahniah Pathian a awm reng tih hriatna a lo piang.
21.    Kraws daihhlim hnuaiah chuan an thlahtu ni miah lote tihsual mawh chu phur tlat tura inhriatna a lo piang a. Mizo sakhuaah chuan an tihsual mawh chu midangin tuar lovin an thlahteah a lo lang mai dawn tih hriatna a lo piang.
22.    Kraws daihhlim hnuaiah chuan mahni ram chhunga lui leh tlâng te ai chuan mi rama lui leh tlâng te chu hlu bik tlata hriatna a lo piang a. Mizo sakhuaah chuan mahni ram chhunga lui leh tlâng te chu ram dang lui leh tlâng te ai chuan kan \angkai puiin, kan tan an hlu daih zawk a ni tih hriatna a lo piang.
23.  Kraws daihhlim hnuaiah chuan siamtu’n kan sak hming hmeichhia leh mipa hriat hran theihna mawi tak min pek chu duhkhawp lovin; hnam dang hming zeh tel chu mawi tlata hriatna a lo piang a. Mizo sakhuaah chuan, siamtu’n kan sakhming atâna min pek hi a mawi kan tiin, a hlanga ziah zel hi kan hnam tan a hlu a ni tih hriatna a lo piang.
24.   Kraws daihhlim hnuaiah chuan thihna te hi tute emaw bawhchhiatna avânga lo awm nia hriatna a lo piang a. Mizo sakhuaah chuan thihna te hi atir a\anga siamtu remruat a ni tih hriatna a lo piang.
25.  Kraws daihhlim hnuaiah chuan mitthi te hi nakina lo la tho leh vek tura hriatna a lo piang a. Mizo sakhuaah chuan thih hnua tho leh tur khawiah mah a awm lo tih hriatna a lo piang.
26.  Kraws daihhlim hnuaiah chuan chhungtin hi vanramah la intawkkhawm leh vek tura rinna a lo piang a. Mizo sakhuaah chuan Pathian atanga nunna kan neih hi a lo tawp hunah chuan Pathian hnenah kan chawl tawh dawn tih kan hria; chu bak sawi theih kan nei lo tih hriatna a lo piang.
27.   Kraws daihhlim hnuaiah chuan saimtu’n duhtaka a duan he khawvel hi lei ninawm leh lei hrehawm, hmun hrehawmah a lo chang ta nia hriatna a lo piang a, Mizo sakhuaah chuan siamtu’n duhtaka a siam he lei hi kan tan chuan malsawmna tinreng awmna a ni tih hriatna a lo piang.
28.     Kraws daihhlim hnuaiah chuan nitina rinawm taka hna an va thawh kha Pathian hnena an \awng\aina a ni tih hriat lohna a rawn piang a, Mizo sakhuaah chuan rinawm tak leh taima taka eng hna pawh an va thawh kha Pathian hnena an \awng\aina a ni tih hriatna a lo piang.

Tuesday, August 28, 2012

THENAWMNU HNUTE TUI


1.  Anpai ziarâng, nunze dang lêng lutin Zo nun mawi pal ang thlakin, a ngûrpui lal lai an thliak, hmangaih Zoram chhantu.
2.  Zoram, i nu i hai ta nge, nuhrawnin a khuakhirh ta che em ni? Hnute tui khamlo nau \ap thâwm a ring mang e.
3.  |henawmnu hnute tui mai zawngin in awih thlei rual lah ni si lo.
4.  Chhawnabawraza i iang ta em ni? i nu tak hriat a har ta mang e.
5.  I sênlaia tlanbopui i ni em ni, tu ber hi i nu tak ni ang maw?
6.  A ngah tal peih la, i nu tak zawng i la zawng chhuak mahna le.
7.  Eng hunah tak hmu chhuak ang che maw le, i bula awm rei ber hi em ni?
8.  Chu pawh a ni mai lo, chhiahhlawhte pawh an ni mai thei asin.
9.  A nih leh i lâwm zawng lei peih deuhte hi em ni?
chutah i lâwm a kim bawk si lo.
10.I thlirna hmanraw pakhatah erawh chuan i nakin hun tura i rotling eng nge a buatsaihsak che tih i thlir a dik ang.
11.A nih leh chu chu tu kutah nge awm ang?
12.Zo hnahthlâk kan nih chuan tumah kan hrawn thiang si lo. Nu leh pa thawhchhuaha inchhek rual lah kan ni hek lo.
13.He ramah hian mikhual châmrei mai kan ni nem le, a neitu tak lo chuan i thvmral hi a pawiti lo phawt ang le.
14.A hringtu tak lo chuan a chan ai thilah pawh a zatve a keih hêk anga, a pe ve chauh ang che a, a hringtu tak erawh chuan a ei ai a pe ang che a, nang i thau ang a, a ni a chër thung ang.
15.Nau awmtu mai a nih erawh chuan nang i chër ang a, a awmtu a mum kung thung ang.
16.|awng ri reh ruala hmangaihna dai te, chil per hul ruala duhsakna hul te, i hnêk tur ni awm tak, nangmah hne ral tute i mamawh si lo.
17.I chhunga ro \hate hai chhuak a, i hausaknate nangmah thuam mawi nan hmang a,
18.Dikna leh rinawmna, taimâkna leh tlâwmngaihna, huaisenna leh hawihhâwmna tinrenga thuam che a,
19.Mawina tinreng bel a, lêng dangte chhiah thama cheimawi tur che, harsat leh retheih huam a, Zofate sekibuhchhuak hlântu tur i nu tak chu tunge ni ang le?

TAWNGTAINA CHUNGCHANG


           A bikin Mizo Kristiante hi han thlûr bing deuh ila, mahni’n sakhua nei ve reng chung sia mi sakhua kan \awm tlat avang hian sawi loh theih a ni lo. Mi hnam chu kan sawi phak a ni loah ngai rih mai ila. Mizote’n Kristian sakhua kan han zui ve mai chu a ni a, Bible lo pian dan te hi kan chhut ngai meuh lo niin a lang a, amaherawh chu chu lam thu zawng kan sawi tum a ni lo.
            Kristian kan han nih ve hian mi hnam aiin kan Pathian biak dân hi kan uchuak, tun lai tawng takin kan over mah mah a ni awm mang e, tih tur a ni. Kan inkhawm dan te hi a lutuk mah mahin a lang a, mahse kan chhungril lam chu eng teh ual a nih hmel si loh a. Kar khat chhungin zan tin inkhawmna hun kan nei a, Chawlhni zanah Kohhran inkhawm pangngai neiin sermon kan ngaithla a, Thawhtan zanah KTP inkhawm hun a lo ni leh a; Thawhleh zanah Kohhran hmeichhe inkhawm a lo ni a, Nilai zanah thupui neia inkhawm a ni leh a. Ninga zan emaw, Zirtawp zan emaw zawk zawk kan awl hram a, Inrin zanah inkhawm a lo ni leh a. Heti reng reng chuan committee ilo vel awm ve fote nen zana kal chhuah lo ngai fo hi nula tan te, tlangval tan te leh nu leh pa tan te pawh a tha lo a, zirlai tan lehkhazir hun tha bawh bona te, nu leh pa tan tu leh fate awp lumna hun awm lo te a lo ni a, thil dang dang pawh a ni ang. Kan ti lutuk mah mah a ni.
            Aw le, kan sawi tum loh lamah kan luh thui hmain Bible hi kan thurin bulpui bera kan hman a ni a, \awng\ai thu hi engtin nge a lo zirtir teh reng le i lo en ang u. Isua khan, ‘In duh apiang dil rawh u, in tan tihin a awm zel ang,’ a ti mai a. Kan duh duh dil hlawhtlin mai theih ni awm fahran khan a sawi a. Jakoba ve thung chuan, ‘In dil a, in dil dik loh avangin in hmu lo a, in nawmsak nan hman in tum si,’ a lo ti leh lawi si a. Paula chuan, ‘Tawngtai fan fan ula,’ a tih laiin, Isaia chuan, ‘Vawi tam tak in tawngtai pawhin ka ngaithla tawh lo ang,’ tiin a lo ziak leh bawk si a(Isaia 1:15). A va han inkawlkalh hlawm ve le! Isua hnenah khan a zirtirte khan \awng\ai dan zirtir turin an phut a. Isua khan tawngtai dan tur chu heti ang hian a hrilh ta ngei a, a awmzia i lo chhui dawn teh ang u.
Kan pa Vana mi:-
            Isua ngeiin, ‘Leiah hian tumah “Ka pa,” ti suh u, in Pa chu pakhat chauh a ni, vana mi khi,’ a ti tlat mai. Hei hian Pathian chu pakhat chauh a awm a, vana mi chauh lo chu tumah Pathian dang an awm loh thu a sawina a ni nghal a, amah Isua pawh Pathian biaka biak loh tur tihna a ni.
I hming zahawm rawh se:-
            Hman lai Israel-te chuan an Pathian Jehova chu an zah em em mai a, a hming pawh hi a nazawngin an lam ri mai mai ngai lo. An dan lehkhabuah pawh, ‘Lalpa i Pathian hming a naranin sawi suh,’ a ti. Zofate pawh hian an Pathian hming hi a naranin an sawi mai mai khat viau asin! ‘Chunga Pathian,’ tih te, ‘Khawzing Pathian,’ tih te chu an lam zauh zauh a, a hming tak hi tunah pawh mi nazawng hian kan hria em ni? Keini’n Pathian hming hi kan tihzahawma kan tihzahawm loh theih pawh a ni lo a, a hming a narana kan lam loh te hian zahawmin a lang mai thin zawk a ni.
I ram lo thleng rawh se:-
            Bible han en hian, ‘I ram lo thleng rawh se,’ tia kan dil avanga thleng tur niin a lang lo a, Pathian thlarau keimahnia a lo awm hian Pathian ram chu keimahniah a lo thleng reng tawh a ni tih hriat mai hi a lo tawk reng a. ‘Pathian ram chu in kawchhungah a awm tawh reng a ni,’ a tih ang khan.
I duh zawng vana an tih angin leia mi’n ti rawh se:-
            Isua khan leia mite’n Pa duh zawng vana an tih anga an tih ve theihna turin a zirtir a, nimahsela a thu anga zawm duh si loin, ‘Lalpa, Lalpa,’ an ti chamchi mai si a, a ning deuh a ni mahna, ‘Engati nge nangni’n ka thu zawm si loin, “Lalpa, Lalpa,” mi tih thin?’ tiin a zilh nghe nghe a nih kha.  Keini Zofa Kristiante pawh hian, ‘Lalpa,’ kan ti zing ut mai a; ‘Pathian lehkha in chhiar ngun thin, a chhungah chatuana nunna awma in rin avangin, nimahsela nunna nei turin ka hnenah in lo kal duh si lo,’ a tihate hi kan nih duh hmel khawp mai! Chuvangin Pa duh zawng tih dan hriat a pawimawh a ni.
Vawiinah hian kan ei khawpin chaw min pe ang che:-
            Tun laiah hian, ‘Ni tin kan ei khawpin chaw min pe ang che,’ tiin kan chham \hin niin ka hria a. Kan dil dan leh kan khawsak dan hi a inmil thei lo reng reng mai a, ni tina ei khawp chauh dil sia kum khat tla mai pawh duh tawk loa kan inchhek khawl vak lawi si nen hi chuan a inrem thei thlawt lo a ni e. Heta ei khawp a sawi hi kan ‘dal bhat’ lam pang hi chu a nih hmel loh tlat lehnghal, Pathian thua inchawmna lam a kawk deuh tlat. ‘Chu ramah chuan tam ka tir ang a, chaw tamna ni loin, tui tamna ni hek loin, Lalpa thu hriatna tamna zawk chu,’ a tih ang kha a ni zawk awm e.
Kan batte min ngaidam ang che:-
            Tirhkoh Paula chuan Isua tuarna ringtute chungchang thu a sawinaah chuan, ‘Batna lehkha thupeka ziak, kan chunga awm min dodal \hina chu kros thisenin a thai bo ta,’ tih thu a sawi a. Hmasang ata Judate chuan an eng ilo bate chu kum sarihnaah ngaihdam kum an nei thin a, chutah chuan sual ngaihdam kum angin Isua khan batna lehkha thupeka ziak chu a thai bo niin a sawi a ni. Chuti chuan, ‘ang che, ang che, ang che,’ tih duah duah pawh khi dil avanga thleng tur ni loin, Pathian thlarau neitute tan chuan thleng sa vek zawk a ni si a. ‘In dil chu hmu tawhah inruat rawh u, ti chuan in hmu ang,’ tih a nih reng kha. Chuti loa, ‘Aw Lalpa, aw Lalpa,’ tih tih mai ringawt chu, ‘Lalpa, Lalpa,’ mi ti nazawng chu van ramah an lut lo ang a, ka Pa vana mi duh zawng titu erawh chu an lut ang,’min lo tih khum ve dah reu reu ang tih a hlauhawm alawm maw le. A thlaraua khah lohthlak em alawm.
            Farisaiho \awng\ai dânte kha a dem hle mai a, kawng peng \huam takah te ding chungin an \awng\ai a, an au vak vak a, an sawi ngai an sawi an sawi nawn mai a. An \awng tam avangin hriain an ring a ni. Nangni erawh chuan chuti angin ti ve suh u. Amah in dil hmain engte nge in mamawh in Pa vana mi’n a hre vek a ni tiin Isua a zirtirte kha a hrilh a nih kha. Keini pawh hi dil lo mah ila kan mamawh chu hre lo khawpa Pathian mawl kan nei hlei nem maw le. ‘A ram leh a felna zawng hmasa zawk’ turin min ti a, chu mi kan neih chuan thil dang zawng zawng pawh min pek belhchhah dawn a nih zawk chu. Kan lungkham avanga mahni taksa dung lam pawh tawng khat lek pawha tisang thei lo khan silhfen te, ei leh in tur te lungkham em emin kan han dil a, thil dang eng engemaw kan dil teuh mai a. A tawngtai hla chham thiam deuh chu kan Amen uar deuh a, kan chham tawpah kan han amen thum huk a, ‘An lawmman chu an hmu zo tawh,’ a tih ang khan kan lawmman chu kan hmu nghal zel a ang viau a, a bak chu beisei tur a vang. ‘Nang erawh chu i \awng\aiin i pindan chhungrilah lut la, i kawng khar la, i Pa a rûka awm hnenah chuan \awng\ai rawh,’ a ti. Keini urhsun leh puithu awm em ema thu mawi em em kan han chham chhuak a, ngaih\ha awm taka kan han titawp hi zawng tisa \awng\ai, Farisai \awng\ai ang chauh kan ni \hin zawk. ‘In dil a, in dil dik si lo a, in dil dik loh avangin in hmu lo a, in nawmsak nan hman in tum si,’ a tih hi a dik viauin a lang. Paula chuan, ‘Eng hun pawha thlaraua \awng\aiin....,’ a ti zawk a ni. ‘Lawm fo ula, bang loin \awng\ai rawh u,’ a tih hi eng nge a awmzia le? Chaw ei hun te kan nei a, hna thawh hun te kan nei a, mut hun kan nei bawk a, bang lo chuan kan tawngtai hman lo a ni ti rawh u. ‘Aw Lalpa, aw Lalpa,’ tia kan dil hi chu tisa \awng\ai mai a ni a, thlaraua \awng\ai zawk turin min fuih a nih hi.

Kan chak lohna a pui:-      
            A nih loh leh thlaraua tawngtai dan chu engtin nge ni ang le? Tirhkoh Paula chuan, ‘Thlarau chuan kan chak lohna te a pui \hin a,’ a han ti a. Kan chak lohna chu engtin nge a puih le? A hma aia chak deuh hret turin em ni a puih le? Ni lah lo e. Kan chak lohna te a puih khan chak loh ral raihna lam a chawh zawk a, ‘Engtia \awng\ai tur nge tih hre lo khawp hialin a pui chak lo zawk alawm! Keini Mizo Kristian \haa inngai tam takte chu kan chak em asin! \awng\ai dan tur leh \awng\ai hla chham tur pawh kan la hre zal zal em asin! Engtia \awng\ai tur nge tih pawh kan hriat loh let der hnuah chuan, ‘thlarauin fapa chu ‘Ka Pa(Abba),’ tia auin kan thinlungah a rawn tir a, rum sawi hleih theih loha min lo \awng\aisak thu kan hre ta mai zawk a ni. Chu ngei chuan van hmunapindan chhungril berah Pa hnenah kan tan puithiam Lalber hna thawkin min lo tawngtaisak reng ta zawk a ni tih hi Kristiante Bible-in a zirtir dan chu a ni tlat mai. Chu mi hretute chuan ‘A ram leh a felna’ an lo zawng hmu hmasa tawh a, engkim hi an ta a nihzia an lo hre ta zawk a ni. Chuti anga van hmuna min dilsaktu \awng\aina avang chuan bang loin kan \awng\ai ta zawk a ni.

Sunday, August 26, 2012

RAM AWIHNA HLA


1.      Ni leh thla arsi te khi tam hle mahse, siamtu inpuanna rengin an ding zo si lo.
2.      Nunna nei lo, hlutna pakhat neia siam mai chauh an lo ni.
3.      An chhûng a\ang rengin rah chhuah thei an piang lo e, ruat bîkte hnen a\ang lo chuan.
4.      Arsite zîngah kan chênna leilung hi khuanu inpuanna leilung chu a ni.
5.      Khuanu nihna keng zoin, nunna kimin khawvêl a lo lang.
6.      Chu ngei chu kan tân nu leh paah a ding, kan chênna leilung ngei hi.
7.      Hnam tinte u, in beng lo chhi ula, lo ngaithla teh mah u.
8.      Ram chhûnga cheng thilnung tinrêngte hi, amah a\anga chhuak, a fate kan ni.
9.      Leilungah hian amaha awm zawng zawngte châwmna daih hausakna a khâwl a.
10.  Eng mamawhtu tân an mamawh tâwk a pe a, thim mamawhte tân mamawh tawk a pe a.
11.  Lum leh vawt mamawh tân an mamawh tâwkin lum leh vawt a pe bawk a.
12.  Englai pawha vawt mamawh tân pawh tui hnuai khaw vawt a pe bawk a.
13.  Ruah mamawhte tâna a kawl sa tui chu chung lamah vawrh chhoin a sûrtîr leh \hin.
14.  Boruak che leh danglam mamawhte tân thlî a ruat a, thlî chuan hna a thawk \hîn.
15.  Leilung chuan a mite tân ei tûr a siamsak a, an za atân a tui em em vek a ni.
16.  An nawmna tûr a ruahmansak vek a, an hlimna tûr zawngte nen chuan.
17.  A a ber a\anga a fing ber thlenga an tawn ni chuan lungngai reng an awm lo.
18.  Lungngaihna leh lungngaih theihna a dah a, a changtute hnenah a inlâr \hin.
19.  Tuipui zau takte a\ang chuan khawmualte chu a rawn inpho chhuak a.
20.  Tuipui leh khawmuala awm thilnungte chuan chênna bik te an nei \heuh a.
21.  Chungte  chuan an ram chin bi leh khawsakna hmun chu an hai ngai lo a ni.
22.  Tui chhûnga chengte tân an ei tur chu tui chhûngah a daksak vek a.
23.  Khawmuala cheng hringfate leh ramsate chuan an chênna hmunah ei tur an dap \hin.
24.  Chung lêng thla khâwnghote chuan lei chung boruakah ei tûr an dap \hin.
25.  Heng nung zawng zawngte hi an mamawh tâwk ei tur pek an ni vek a ni.
26.  A petu leh a ruattu duh dâna kalte’n tlakchham ni reng an nei ngai lo.
27.  Nuin a hrin nung tinreng zingah hringfate hi a hringtu enkawl let thei tura din kan ni.
28.  Leilung nunna kan chan bakah a ruattu nunna changa nun tlangna ruatsak kan ni.
29.  Hnam tinte u, nangmahni hringtu, in chenna ram leilung ngei kha in nu tak a ni e.
30.  Engati nge hnamte’n an hringtu nu an hai a, nuhrawn hnute an beisei tak mai le?
31.  Anmahni hringtu ram leilung chu hawisanin, mi hnute tui hnek tuma an beisei tak mai le?
32.  Aw zofate u, in lo pianna ram kha in nu tak, nangmahni chawm let tûr che u a ni a sin!
33.  In chenna Zoram leilung hausakna hnute tui chauh chu beisei ula, hne rawh u.
34.  In nu chuan a duhsak malsâwmna hnute tui rangkachak chuan a châwm lian ang che u.
35.  Tichuan, nu hmangaihna dik a lang ang a, nun mawi leh thianghlim chu in nei tawh ang.
36.  Aw nang thlasik hun, i va hlu em! I hun chhûngah thil i vawng \ha a ni.
37.  Aw nang nipui, hringfate hnathawh chu \anpui turin i rinawm zual a ni.
38.  Aw leilung lo au chhuak la, “Keimaha chaw zawngtute ei khawp ka dah e,” tiin
39.  Chung khuanu chu leilung hmangin a inpuang kim ngei e.

Wednesday, August 15, 2012

A KAWNG A KUAL NGEI MAI


Mizoten Kristian zirtirna kan dawn chu kum za chuang a ni ta. Chuti lai karah chuan harhna chi hrang hrang leh hriatna chi dang dang chuan min tuam vel a. Kristian zirtirna kan hmuh tirh phat atangin ngaihdan in ang lo leh aw-phawi in ang lo a lo piang nghal a. Baptish Kohhran leh Presbyterian Kohhran chuan chhim leh hmar ramri a kham nghal a.
A lo rei deuh hleka Baptisma uar zawka thurina nei te, chhinchiahma dang aia puanzâr rawn chelek tute nen, Rom Kohhran te a lo ding zel a, Judaism te, Mizo Juda te, Chhinlung Juda te, sunday serh leh Sabath serh te, thawhtan serhte thlengin Kristian kan ni rei tual tuala, ngaihdan hrang a tam tual tual a, Setana pawl thlengin a lo piang ta a ni. Chung zawng zawng chuan Bible ami an changthlan vek a, Bible-ah pawh thuthlung thar bu duh miah lo te, Isua duh miah lo te, Isua chauh ti tûk mai te, Bible ring si, tawngtai duh lem lo te, heng zawng zawng hi mahni hnam thil Pathian thu ni loa ngai a, mi hnam tih dan zir an ni tlangpui. A thente chu sa engkim ei thei, a thente chu ei theihloh nei burte an ni a. Chu pawh chu Bible chhung bung leh chang tlawhchhan nei vek an ni.
Mizoram zîm têah hian rin dan chi hrang hrang za aia tam an awm ta mai. Thurin bu khat intawm siah chuan ngaihdan hrang tamna ber a ni hial awm e. Ngaihdan in ang lo satliah mai pawh ni lo Vanram kai ho pawh an tum lo hial a ni. Lungrualna chi khat an neih chu mahni hnam zia thil tling lo a dah a, mi hnam tihdan tling zawka ngaihna hi an lungrualna awm chhun a ni awm e. Tawngtai hi an uar hlawm viau a, Pathian an dah dan leh an tawngtai tawpa Isua hming an lantir dan a hrang nuaih mai a. Bible an zir dan a in ang lo a, zir chhuakte pawh Pastor atan an zirna hmun a zirin rawih duh leh duh lo an nei.Chuti ang khawp chuan Zofate then darhna thuthlung chuan min chîm buai ta a ni. A that loh zia han sawi hlek ila, ‘ziak leh chhiar min thiam tir, min ti changkang a, khawvel êng min hmuhtirtu,’ tiin an tan leh lawi si a. Chu zirtirna hnuaiah chuan kum za aia tam kan khawsa ta. Min tichangkang kan tih rualin min tih changkan dan hi awpbeh nuam tawkin min ti changkang a, Khuanu min pek kan nun thate min tun dinpui aiin mi lu la hnam, thingbul, lungbul biaah kan inzir chhuak phak tàwk a, kan hnam zia a sakhaw kalpui an awm chuan kan hmu ramhuai hû zel mai bawk si. Juda ho chu an tâm avangin buh tamna ram Aigupta lamah an pem a, pem lut na na na chu a ram neitute bawihah an awm lo theilo a, kum 40 zet Aigupta bawihah an awm reng a ni.
Keini erawh chu Khuanu min pek ramah hiam mâimi zial ang maiin hnam dang zirtirna chuam min ti tawngvai ta nuaih nuaih mai a nih hi. Engemaw chen chu min tichangkang ngei mai. Amaherawhchu, thawnthu diklo inhrilh ang deuh a nia. Thawnthu tha lo tak pawh hi inhrilh ila hriatna chu a tizau a, mahse kan tan a tha lem chuanglo a ni.
Tunah chuan kan sakhaw dikah Khuanuin min kai harh leh tan ta. He hun thleng tur hian kan vanglai hun tha zawng zawng chu kan hmang liam hman ti tih a. Chutah, hnama min dintu chuan tum a nei a, kohhrana tui taka rawng kan bawl lai chu thurin kalh leh tihsual nei chuanglo mah ila hnawk min ti tial tial a, min um chep zel a, kohhran lianahte kan hnawmg tan a, kohhran tê deuhahte kan ti chho zel a.Chutah Mizo Evangelical Association(MEA) a lo ding a, a hnu kum 6 lekah MEA chu mipui nawlpui huapzo Lalchhungkua-ah a lut fel chiah tihin pawlah harsatna a lo thleng leh ta a. Chu harsatna chuan Nunna Lalchhungkua a rawn piantir ta a. Nunna Lalchhungkuaah pawh chuan a lang a paua hnam zia leh hnam Sakhua puan chhuahna kan la nei mai lo, kan la ti deuh duar a. Chutah kum 1990 a lo her chhuah meuh chuan Champhai inkhawmpuiah kan nihna diktak chu puan chhuaha a awm rualin kan hnam tà ni lo, min tuamtu Kristian a tlâwm thu chu thu leh hla leh hnam thuam famkim nen puan chhuah a lo ni ta…!
Hei hi thil namai a ni lo, kan hnam thilte miin hnawmhne maia an ngaih tawh hnu leh kan hnampuite inkhawmpui; Western suit nen, a nalh thei ang bera fashion show ang maia an nalhna karah, puan vengin, pheikhawk pawh bun loin Champhai khawpui chu kan tuam ta a. Mahni pawh tim uai uai chungin kan hmaa tihtur awm chu kan han tâwn tlang ta a nih kha. Mite chuan, "Chhei raw! mual zu an hûng leh ngei dawn e," an lo ti râwl vei nen. Mahse mual zu hun hlau em em tute hian eng zu zu emaw an hûng thung si a nih hi. Kan thalai, 'Ram Kalsiam' rualte chu hmuntinah hmam lâm nen an fehchhuak a, kan Mizo puite ngei chuan mak thlirin min thlir a, kan hnam lâm chu,'Lalchhungkaw lâm,' an ti! A va han bo theih ngai em!
            Chu mai a la ni lo, kan fate'n nitin sikulah harsatna namên lo an tawh tâk avangin, chu harsatna chuan Lalhnam Sikul a dintir ta nawlh mai bawk a ni. Chhiatni thatni a ensan tura invauna tinrèng leh nupui pasal thu a harsatna te, kawrchung dum hual vêl kara inrikrâpna, chanchinbu leh pulpit tlangah te, khawlai titiah te, Ar chu tui lo ang maiin min chhuah a, mak thlirin ram mipui hian min thlir thin a nih kha.
            Chuti anga kawng kual leh bumboh chu kan zawh hnuin tunah chuan kan hnam ziain kan ramah thiam a chang tan ta. Kum 25 chhung zet kan hnam zia thiam chantir tura lehkha kan tlanpui hnuin tunah chuan World Record meuh siamin kan hnam zia chu khawvelah a inpho chhuak ta. Hei hi Lal thu a ni ber lo kan ti a nih pawhin Lal thu hmute inlan chhuahna chu a ni ngei mai. Juda leh thlang sapin min bawih dan pawh hi, 'Pathian thu' ti a an sawi lai rengin kan hriat loh hlanin an hnam ziaah kan lo lut daih mai a nih hi. Tunah chu bawih ata chu kan chhuak ta. Chapona, lal hrawtna leh mi hnuaichhiahna tello thangchhuahna chu kum 25 lai a lo tling ta mai hi a kawng chu kualin bumboh hle mah se, engmahin a dal thei lo, Chung Khuanu hi a va ropui em!