PATHIAN THU LEH SAKHUA CHU

            Pathian thu leh sakhua hi kan rinah leh kan pawmah a awm lo a, kan rin leh kan pawm chu Pathian thu a ni bawk hek lo.

Mihringte hi kan duh duh ring thei leh pawm theia siam chu kan ni ngei mai. Nimahsela, kan rin leh kan pawm chawp reng reng hi keimahnia awm lo, kan thu hriat aṭang te, min zirtir aṭang te, ni thei ngeia kan ngaih aṭang tein rinna leh pawmna kan nei ṭhin a ni.

           Kan rin leh kan pawm hi mihring min ti ṭha thei leh min ti chhe thei chu a awm ngei mai. Kan ṭhatpui pawhin, kan chhiatpui pawhin sakhua leh Pathian thu chu a ni mai chuang lo.

SAKHUA LEH PATHIAN THU CHU I HAN ZIR CHIANG TEH ANG:

            Pathianin mihringte min siam tirh khan kan rin vang emaw, kan pawm vang emawa siam kan ni lo. Ring turin emaw, pawm turin emaw kan la awm lo.

Pathian Khuanu remruat ang thlapin kan lo awm a ni. `Sakhua' tih ṭawngkam lo chhuahna hi Zo ṭawng thumal pahnih infin, `Sa' leh `Khua' lam kawpin, `Sakhua,' tih hi a lo awm a ni.

Kan pi leh pu, hmasang min thlatute khan engkim siamtu hi a hun leh hmun a zirin a hming lam dan chi hrang hrang an nei a. Thilnung tinrengte siamtu leh dintu a nih ang taka an biak dawnin `Sa' tiin an lam ṭhin a, A thilsiamte vengtu leh enkawltu, a bul leh a tawp thlenga siam a, malsawmtu a nih anga an biak dawnin 'Khua' tiin an lam ṭhin thung. Chuvangin 'Sa' leh 'Khua' lam kawpin., 'Sakhua' tiin an hung fel ta a ni.

Chuvangin min siamtu, thil zawng zawng siamtu Pathian, chung a mi, Chung Khuanu kha kan sakhua chu a ni.

Kan rin theih hma leh kan pawm theih hma daih khan Sakhua chu kan nei tawh a ni.

Awm lo aṭanga awma siam kan nihna kha Pathian thu chu a ni a, min siamtu Pathian nena kan inkawpna kha Sakhua chu a ni.

Sakhua chu rinah a awm lo a, pawmah a awm lo a, pian chhuahpui a ni zawk. I lo pian khan siamtu i neih avanga lo piang i ni a, nunga siamtu che kha i Sakhua chu a ni.

Nausêna i lo pian khan sakhaw nei saa lo piang i ni a, i lo ṭhang lian chho zel a, a chhia leh a ṭha hriat hran theihna leh pawm theihna i nei chauh a ni.

Kan rin lam leh kan pawm lam kha chu sakhua kan neihna leh kan neih chhan a ni reng reng lo. Ring reng reng lo mah ila, ring em em mah ila Sakhua kan neih sa naah danglamna a awm chuang lo. A pangngai reng a ni.

Pathian leh a siamte inkawpna hi Sakhua a ni a, he khawvela nunga a siam zawng zawng hian Sakhua an nei vek a ni. Anniahni siamtu kha an Sakhua a ni.

Rannungte hian rinna leh pawmna nei thei loin, nei thiam lo mah se, Sakhua an nei vek. Pangpar te leh thing leh mau te pawh hian sakhua an nei vek a ni. Min siamtu kan Pathian kha kan zaa Sakhua a ni.

Thliarkarah nangmah chauhin awm mah la, rin tur leh pawm tur hre reng reng lo mah la, nangmah siamtu che kha i Sakhua a ni. Sakhaw nei lohin a awm theih loh a ni

Mihringte leh thilnung zawng zawngte Sakhua chu engkim siamtu Pathian chauh hi a ni. Sakhaw hran a neih theih reng reng loh.

Chuvangin khawvel hnam tinte sakhua hi pakhat chauh a ni a, engkim siamtu Chung Khuanu chauh hi a ni.

Khawvela thil awm zawng zawng, hmuh theih leh hmuh theih loh pawh, a zavaia siama dintu hi pakhat, Pathian chauh hi a ni.

Khawvelah hnam hrang tamtak awm mah ila, kan zaa siamtu chu Pathian pakhat, Chung Khuanu chauh hi a ni.

Khawvelah sakhua vanga indona a lo awm emaw kan tih ṭhin hi Sakhua avanga indona a ni lo. Rin hran leh pawm hran neih vanga indona a ni a, Sakhua a thleng phak lo. Sakhaw takah chuan hnam tinte hi sakhaw pakhata awm sa vek kan ni.

Hnam tinte hian min siamtu kha mahni hnam nun zia ṭheuhin bia ila, an biak ṭheuh kha engkim siamtu Pathian pakhat a nii tihah chiang vek ila, Sakhua vanga indona tur reng reng a awm lo a ni. Kan zaa lungruala taka leilung hi luah ho mai tur kan ni si a.

Tunah chuan i Sakhua chu i hre fel ta. Nangmah siamtu Pathian chu i sakhua a ni a, zana i mutthifh lai te, rim taka hna i thawh lai te, i siamtu i hriat reng reng loh lai te pawhin i sakhua chuan a chenchilh reng che a, kalsan lai reng reng Che a nei lo a ni.

SAKHUANA:

Sakhuana hi chu min siamtu kan sakhua avanga kan nihna lam sawina a ni ve thung.

Min siamtuin kan awm dan tur a ruahman sa ang ṭheuha kan awmna hi sakhuana a ni a, Pathianin mihringte min siam hian ṭawng thei tur te, thaw thei tur te, kal thei tur te, thil ei thei tur te, khawvel thil hmu thei tur te, hnathawk thei tur te, nupui pasal nei thei tur te, thil chi hrang hrang zir thei tur te, mi ṭanpui thei tur te, ṭap thei tur te, zai thei tur te, zung leh e thei tur te in min siam a ni.

Min siamtuin min siamna anga kan lo lan chhuahna hi kan sakhuana vek a ni a, pangparte pawh hi a siamtuin par tura a siam anga an lo par hi a sakhuana a ni a, thei te pawh hi a siamtuin rah thei tura a siam anga an lo rah hi a sakhuana a ni.

Rannung dang zawng zawng pawh hi Pathian Khuanu­in a siam ang thlapa an lo lan chhuahna hi an sakhuana vek a ni. Bawng an bu te, Zawhte an ngiau te hi an sakhuana a ni a, an nihphungah hian an sakhuana a awm sa vek a ni.

Eng pawh nise, Siamtu Khuanuin awm dan tur leh zia, nihphung fel tak min pe ṭheuh a, chu kan nihphung leh zia ṭheuh anga kan lo awm hi kan sakhuana chu a ni tih kan hre fel leh ta.

PATHIAN THU:

Sawiah Pathian thu a awm lo a, nihnaah Pathian thu chu a awm zawk a ni. Zo hnam nia kan lo piang hi Pathian thu a ni a, chenna tur ram, Zoram min pe hi Zofate tan Pathian thu a ni leh a, min chawm nung turin tui min pe te, Zoram boruak thianghlim min pe te hi Pathian thu a ni. Heng kan Pathian thu avang hian kan che, kan nung kan awm a ni.

Hcng ka han tarlante hi rin ngai lo, pawm ngai lo, a niha kan nihna Pathian thu a ni.

Kan ram, kan hnam leh a chhunga thilnung awm zawng zawng leh lei leh lung, thlifim, lui Luang, thing Leh mau, thlai chitin reng hi kan Pathian thu a ni.

Ruah sur te, ṭek tla te, lirnghing te, thlipui tleh te, tui lian te, chhum zing te, ni sa te, khaw lum leh vawt te, chhun eng leh zan thim te, a zavai hian Pathian thu, Khuanu remruat anga lo awm vek an ni.

Pathian thu, A remruat ang lo awm vek an ni tih hretu tan chuan buaina leh manganna tur a awm reng reng lo. Pathian remruat veka lo awm an nih avangin A remruata innghat Pathian mite tan buaina tur a awm lo e.

Mi tuemaw chuan tual a that duh lo a, ruk a ru duh lo a, dawt a sawi duh lo a, eiruk leh mi bum te a duh lo a, mi sawi chhiat leh rel a duh hawk hkk lo. Rinawmna leh dikna a dinpui tlat a, ṭhatna lama midangte kaihruai turin ṭhahnemngai takin hna a thawk tlat a, a taimain a chhel bawk Si a. Englai pawhin ṭanpui ngaite ṭanpui turin a inkau reng a, duhamnain a nun a chawk buai vek ngai lo a, buaina leh mangan theihna chi hrang hrang a chungah lo thleng mah se, a thinlung chhungrilah sirah a hnawl thiam a ni. He mi hi eng buaina mahin a nun a chim buai pha ve lo a nih hi tih mai turin a lang chhuak ṭhin.

Chu nun chu Pathian thu a ni a, Pathian thua dingte nun chu a ni. Pathian thua ding, Pathian thu hria chu a hnathawhah  a rinawm ngei ngei a, a dik ngei ngei bawk a ni.

Engmahin a tihbuai phak lohin a thlamuang a, a mihring puite tan hnawksak leh ngeiawmin a awm ngai lo a, rinawmna leh dikna nena a ram leh hnam tana ṭha tura a thawhna te chu Pathian thu a ni tih a hrechiang em em a ni.

Mahni ram leh hnam tana pawi tura thil tihte chu Pathian dona leh Pathian pawi khawihna a ni tih a hriat avangin a ram leh hnam tana pawi khawih theihna tur lamah a nun a fimkhur em em ṭhin.

Ram mipuite chunga rorel tura a thlan ṭhinte chuan an tlinna kha Pathian remruata tling an ni tih an inhria a, mipuite tana an theihna zawng zawng hmanga hma an laknate chu Pathian rawngbawl an ni tih inhriain Pathian thu lo anga thiltih leh rorel an hlau hliah hliah ṭhin. Ram mipuite tana rinawmna leh dikna te chu Pathian thu a ni tih hriain rinawmna leh diknain an inthuam tlat ṭhin.

Ram leh hnam enkawlna kawnga sulsutu sawrkar hnathawk zawng zawng hi chuan an hna chu Pathian rawngbawlna a ni tih hriain rinawm tak leh dik tak, taima takin an thawk ṭang ṭang a, eirukna leh dik lohna thawm ri reng reng hriat tur a awm tawh lo a ni.

Kut hnalhawk tute leh sumdawng tute pawhin an thiltih chu Pathian thu a ni tih hriain rinawm tak leh taima takin, dikna leh rinawmna vawng nung rengin hma an la ṭhin.

Mi tinin ni tina an nun leh an thiltihte chu Pathian thu a ni nghal reng a ni tih hriain nun uluk, nun fimkhur, nun rinawm, nun tlawmngai, nun dik Pathian thuin Zoram chu luah a lo ni ta a ni.

KHAWVEL NEN PUM KHAT KAN NI:

Kan mihring tisa nunna leh kan chenna khawvel hi inzawm tlat a nih avangin keimahni leh kan chenna khawvel hi Pathian thu a ni.

Zoram boruak thianghlim kan hip avangin kan nung a, Zoram tui kan in avangin kan nung a. Zorama eitur awm kan ei avangin kan nung bawk a ni.

Khawvela kan chen theihna tur hian keimahni leh kan chenna Zoram hi hlut dan thuhmun renga ding an ni. Chuvangin ram leh hnamte hi Pathian thu an nih dan a intiat reng a ni.

Kan ram Zoramah leh kan hnam Zo hnamah hian Zofate Pathian thu chu a awm famkim vek a ni. Ram dang leh hnam dang changthlan a ngai reng reng lo.

Pathian thu chu zawngin dap reng reng suh. Nangmahah leh i kephaha i rah rengah khan a awm sa reng a ni. Pathian thu chu sawi ni loin hman chi zawk a ni a, Pathian thu chu hmang mai rawh.

‘Engtin nge kan hman ang' i ti em ni? I hnathawhna kawng tinrengah rinawmna leh diknain hmang la, in chhungkuaah leh khawtlangah leh in ramah tlawmngaihna, rinawmna, dikna leh taimaknain hmang la, ṭanpui ngaite ṭanpuina kawngah tlanchhe lo a, midangte duhsakna thinlung puin nung bawk rawh.

Pathian thu awmsa angin i eiin, i in ang a, rinawmna leh dikna neiin Pathian thuin i ṭhang lian anga, i nung bawk ang.

HRINGNUN PIAH LAM:

He kan tisa hringnun piah lamah hi chuan mihringa kan pian hma daiha Pathian chatuan remruat sa, Amah Pathian aṭanga chhuak Nunna famkim, Pathian nihna tak chu pek lawk leh sin feltir lawk kan nih tawh avangin mihringa kan lo pian hun ṭheuhah chu Pathian remruat sa Nunna chu kan nei nghal vek a ni.

He kan chhung nung nunna(kan thlarau, kan van taksa), Pathian nunna kan chan hi kan tisa damlai leh thih hnuah pawh danglam ngai reng reng lo, mihring ni tawh loa Pathian kan nih vena nunna chu a ni.

Rinna avanga chatuan nunna siam chawpa nei kan ni lo a, kan pawm avanga chatuan nunna han duang chawpa min pe a ni bawk hek lo.

Chatuan Pathian remruat sa, mihring kan nih hma daiha a duan fel, mihringa kan lo pian veleh a keimahni min rawn hlek loa a thlawn liau liaua min pek leh min chanter vang zawka chatuan nunna nei kan ni.

Mihring pangngai, rin theihna rilru nei leh, mi ang lo, rin leh rin loh pawh hrethiam lo te, mitdel te leh bengngawng, engmah hre thei lo leh, mi fing leh mi a te, hausa leh rethei te, mi sual leh mi ṭha te; ang khat pata kan len za theihna chhung nung nunna, chatuan nunna, Pathian aṭanga chhuak kan han dawng vek mai hi chu Pathian chu hmangaihnaa khat, thlei bik nei lo, duhsak bik leh hnawl bik nei lo a va ni tehlul em!

Mi tupawhin Pathianin a chunga a thiltih ropui zia a hmuh a, a hriatfiah tak tak chuan Pathian duh loh zawnga nun a ngam ngai lo a, a rinawmin a dik lo thei lo a. Pathian zahna chu a nunphungah a pholang ngei ngei ṭhin.

A mihringpui chungah a rinawm a, thilnung dang zawng zawng chungah a ngilneiin a dik bawk a, a hnathawh kawng tinrengah a rinawmin a taima em em bawk ṭhin.

Pathian nihna famkima thuam kan ni a, Pathian nung reng chu keimahniah a awm reng a ni tih hretu kiangah chuan mi an thlamuang a, nungchate an thlamuang a, amahah chuan sawifiah theih loh thlamuanna chu a awn tlat mai a ni.

Khawvela kan awm chhung hian dam leh hrisel taka awm thei, natna leh hrehawm tak tuara awm thei, hausa leh retheia awm thei, buai em em leh buai reng reng loa awm thei, lungngai leh manganga awm thei kan ni a.

Eng pawh kan chungah lo thleng se, tih nghin rual loh nun, thlamuanna tihchhiat sak theih loh nun, nun thuruk hausakna, leilung leh thil kal mek chim buai phak loh nun, tuarna leh eng pawhin a tih mangan phak loh nun. Nun nung thlamuanna leh chawlhna famkim chu kawltu leh neitu nia min hungtu kan Pathian chu a ropuiin a va sang tehlul em!

Pathian thu chu zawn chawp chiah emaw, dap chawp chiah emaw leh, sawiah a awm lo a, kan nitin nunah a awm sa reng a ni.

PATHIAN BIAKNA:

I nunphung kha lungngaihna em ni? Manganna em ni? Thlaphanna em ni? Thinchhiatna em ni? Thinurna em ni?

I nunphung kha i Pathian i biakna tak chu a ni a, Pathian hi mihring anga tawngkaa biak chi a ni lo. "Pathian biain ka tawngtai," i tih kha chu i duhthusam i sawi mai mai a ni. Pathian biakna a tling lo.

Duhamna nun in em ni i Pathian i biak?

Mahni ṭanghma haina nunin em ni i biak?

Eiruk pawi tih lohna nunin em ni i biak?

Mi bum pawi tih lohna nunin em ni i biak?

Dawt sawi ching nunin em ni i biak?

Rukruk ching nunin em ni i biak?

Eiruk te, mi bum te, dawt sawi te, duham te, mahni ṭanghma hai te, rukruk te ching reng chung hian a ṭawngṭai vak vak theih a, i ṭawngṭai chu chhanin a awm lo ang a, i nun erawh chu chhan lohin a awm lo ang.

Zo hnam Pathian thua kan harh chian hunah chuan..

Rinawmna nun te, tlawmngaihna nun te, dikna nun te, thianghlimmna leh felna nun tein kan Pathian chu kan be tawh ang a, kan nunphung zawng zawng hi mi nung Pathian, Khuanu biakna a nih avangin.

Nunphung dik lohnaa Pathian betu chuan vanduaina leh tuarnain Pathian chhanna a hmu ang. Nunphung dikna hmanga Pathian betu chuan vanneihna, hmungilna lehh malsawmnain Pathian chhanna a hmu ang.

Engmah sawi lo mah ila, kan nunphung ṭheuh hi Pathian kan biakna a ni a, Pathianin amah betute chu chhan lohin a dah ngai lo. Kan nunphung leh zia a zir zela Pathian kan biakna ṭheuh kha kan biakna zawnah chhanin kan awm vek a ni.

Auh chawp ngai Pathian a ni lo.

Hrilh chawp ngai Pathian a ni lo.

Tlawn ngai Pathian a ni lo.

Fuih pawrh ngai Pathian a ni lo.

Englai pawha kan hnena awm reng, hmuh loh leh hriat loh nei lo, a remruat ang zela engkim ti zeltu Pathian a ni si a.

Nangmah siamtu Pathianah hian i lungawi famkim thiam tawh em? Englai pawhin i hnenah a awm reng e.

HNAM A ṬHANG HARH:

Tunah chuan hnam a ṭhang harh ta a, mi ram leh mi hnam hmanga Pathian biak leh fak an duh ta lo.

Mi min zirtir chawp ni lo, mi min hrilh chawp leh min pawmtir chawp ni lo, kan pi lehh pu aṭanga Siamtu Pathianin min pek, a dah a min dahna kan Zoram hi thawnthu pawh ni lo, rin thu pawh ni lo, mumang pawh ni lo, a tak taka kan chenna, ram dang leh hnam dang chanchin hre reng reng lo mah ila kan dam chhung nite hlim taka kan hman tlang path theihna tur Zoram, kan ram a ni si a.

Kan ram, Zoram hmang te, kan khua lehh tui hmang ṭheuh te, kan lui luang zawng zawng hmang te, kan thing 1eh mau te, kan leilung hmang te, kan thlifim leh boruak thianghlim hmang tein siamtu Chung Khuanu fakin i zai zel ang u. Kan hnam lam thai ze tinreng leh kan Kut chi tinrengte hmangin fakna leh chawimawina i hlan zel ang.

Mi hnam kawr hawha inchei zawng nalh viauin lang ṭhin mah se, a hrechhuak hmasa apiangte nuihzat leh hmuhsit a hlawh thin.

Tunah chuan mi hnam sakhuaa enkawl chu thil nuihzatthlak leh hmusitawm a ni tih kan lo hre ta! Ṭha ve hlein lang mah se, kan bansan thiam ta.

Kan ram, kan hnam, kan sakhua chu ṭhen bran theih loh, pum khat a ni tih kan lo hre ta.